Một tin tức "sét đánh" đối với cộng đồng tài xế và chủ doanh nghiệp vận tải tại TP.HCM và các tỉnh lân cận: Thành phố đang gấp rút hoàn thiện đề án thiết lập Vùng Phát Thải Thấp (LEZ - Low Emission Zone) tại khu vực trung tâm. Theo đó, các phương tiện không đạt chuẩn khí thải khi đi vào khu vực này sẽ bị hệ thống camera giám sát tự động phát hiện và xử phạt nguội.
Mức phạt 400.000 đồng/lần đối với ô tô vi phạm nghe có vẻ không quá lớn, nhưng ẩn sau đó là một lộ trình siết chặt có thể khiến nhiều chiếc xe "hết cửa làm ăn" tại đất Sài Thành. Hãy cùng Phụ tùng Á Âu phân tích kỹ lưỡng quy định mới này.
Khu vực trung tâm thành phố được đề xuất làm vùng LEZ.
Đồ họa: Hoàng Khánh
1. "Vòng Kim Cô" LEZ: Ai Sẽ Bị Ảnh Hưởng?
Theo báo cáo mới nhất gửi Bộ Xây dựng, TP.HCM dự kiến triển khai vùng kiểm soát khí thải tại ba khu vực: trung tâm, Cần Giờ và Côn Đảo. Trong đó, khu vực trung tâm được quan tâm nhất, bao gồm các quận cũ: 1, 3, 5, 6, 8, 10, 11, Bình Thạnh, Tân Bình, Tân Phú và Phú Nhuận.
Dự kiến từ quý I/2026, lộ trình kiểm soát sẽ bắt đầu với các nhóm phương tiện sau:
- Xe tải nặng dùng diesel: Sẽ bị cấm hoàn toàn đi vào vùng LEZ. Đây là đòn giáng mạnh vào các đơn vị vận tải hàng hóa sử dụng xe đời cũ.
- Ô tô thương mại (xe tải nhẹ, xe khách...): Bắt buộc phải đạt chuẩn khí thải từ Euro 4 trở lên. Những xe đời sâu (thường chỉ đạt Euro 2, Euro 3) sẽ nằm trong diện bị kiểm soát gắt gao.
Đến năm 2027, phạm vi sẽ mở rộng ra tất cả ô tô dưới chuẩn Euro 4. Sau năm 2032, khu vực kiểm soát sẽ mở rộng ra toàn bộ Vành đai 1.
2. Cơ Chế "Phạt Nguội" Hoạt Động Như Thế Nào?
Thành phố sẽ không dùng cảnh sát đứng đường để chặn xe kiểm tra, mà sẽ lắp đặt hệ thống camera chuyên dụng nhận diện biển số tại các cửa ngõ ra vào vùng LEZ.
Hệ thống này sẽ tự động đối chiếu biển số xe với cơ sở dữ liệu của Cục Đăng kiểm. Nếu dữ liệu cho thấy xe của bạn không đạt chuẩn khí thải quy định (ví dụ: xe thương mại dưới Euro 4), hệ thống sẽ ghi nhận vi phạm.
Lộ trình xử phạt dự kiến:
- Tháng đầu thí điểm: Chỉ nhắc nhở chủ xe.
- Từ tháng thứ 2 đến tháng thứ 6: Phạt 50% mức quy định (200.000 đồng/lần với ô tô).
- Sau 6 tháng: Áp dụng mức phạt đầy đủ là 400.000 đồng/lần vi phạm đối với ô tô.
Hãy hình dung, một chiếc xe tải giao hàng ra vào trung tâm nhiều lần trong ngày, số tiền phạt tích lũy có thể lên tới con số khổng lồ mỗi tháng.
Dòng xe nối đuôi nhau qua cầu Bình Triệu vào trung tâm TP HCM, tháng 8/2025.
Ảnh: Đình Văn
3. 400K Chỉ Là Bề Nổi: Nguy Cơ Thực Sự Là Gì?
Nhiều bác tài có thể nghĩ: "Phạt 400k thì nộp, có gì đâu". Nhưng vấn đề không chỉ nằm ở tiền phạt. Nguy cơ lớn nhất là bị cấm cửa hoạt động.
- Mất nguồn hàng: Khu vực trung tâm là nơi tập trung lượng hàng hóa và nhu cầu vận chuyển lớn nhất. Bị cấm vào đây đồng nghĩa với việc mất đi "nồi cơm" chính.
- Xe mất giá trị: Những chiếc xe tải đời cũ không đạt chuẩn sẽ rất khó thanh lý hoặc bán lại với giá cao vì không còn phù hợp để chạy trong thành phố.
4. Giải Pháp Từ Góc Nhìn Á Âu: Đừng Chờ Đến Lúc Bị Phạt!
Thông điệp từ chính quyền rất rõ ràng: Đã đến lúc nói không với những chiếc xe "xả khói mù mịt". Thay vì lo lắng hay tìm cách đối phó, giải pháp tốt nhất và tiết kiệm nhất chính là chủ động chăm sóc chiếc xe của bạn.
Một chiếc xe được bảo dưỡng tốt thường sẽ có mức phát thải thấp hơn nhiều. Những yếu tố then chốt quyết định chất lượng khí thải bao gồm:
- Hệ thống lọc: Đảm bảo lọc gió và lọc nhiên liệu luôn sạch sẽ, chất lượng cao để quá trình đốt cháy diễn ra hoàn hảo nhất, giảm muội than (khói đen).
- Dầu nhớt động cơ: Sử dụng đúng loại dầu nhớt chất lượng giúp động cơ hoạt động trơn tru, kín khít, giảm lọt khí và đốt dầu.
- Hệ thống nhiên liệu: Kim phun, bơm cao áp cần được vệ sinh và cân chỉnh định kỳ.
Hãy đưa "xế yêu" đi kiểm tra và bảo dưỡng tổng thể ngay từ bây giờ. Đừng để đến năm 2026, khi camera bắt đầu "soi", chiếc xe kiếm cơm của bạn lại trở thành gánh nặng vì không đạt chuẩn khí thải.
Phụ tùng Á Âu luôn đồng hành cùng các bác tài với các giải pháp phụ tùng bảo dưỡng chất lượng cao, giúp chiếc xe của bạn vận hành bền bỉ và "sạch" hơn.
