Một trong những tình huống "oái oăm" nhất mà các garage và thợ máy thường gặp là: xe vào xưởng với triệu chứng tay lái nặng hoặc kêu rít, bạn tiến hành thay thế một chiếc bơm trợ lực lái mới, nhưng sau khi hoàn tất... tay lái vẫn nặng, thậm chí tiếng kêu còn xuất hiện. Khách hàng phàn nàn, và nghi ngờ ngay lập tức đổ dồn về chất lượng của chiếc bơm mới.
Tuy nhiên, với kinh nghiệm trong ngành, Phụ tùng Á Âu khẳng định: 99% các trường hợp này không xuất phát từ lỗi của bơm mới, mà đến từ các sai lầm trong quy trình lắp đặt hoặc chẩn đoán bệnh chưa chính xác.
Thay thế bơm trợ lực lái không chỉ là "tháo cũ, lắp mới". Đó là một quy trình kỹ thuật đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối. Dưới đây là quy trình chuẩn 5 bước để đảm bảo hiệu quả 100% và bảo vệ tuổi thọ cho cả bơm mới lẫn các bộ phận liên quan.
Cấu tạo bơm trợ lực lái
Bước 1: Chẩn Đoán Toàn Diện Hệ Thống
Đây là bước bắt buộc trước khi quyết định thay bơm. Rất nhiều xe (đặc biệt là xe cũ, niên hạn sử dụng lâu) bị nặng tay lái không phải do bơm.
- Vấn đề then chốt: Xe có phải là loại khá cũ rồi không?
- Trên xe cũ, kể cả khi bơm mới hoạt động hoàn hảo, hệ thống vẫn có thể bị nặng do:
- Hộp lái (bót lái) bị mòn: Các van và phớt bên trong hộp lái đã bị mòn, lỏng, làm rò rỉ áp suất thủy lực ngay bên trong. Bơm mới tạo ra áp suất đủ, nhưng áp suất không đến được bánh xe.
- Các khớp cơ khí bị "bó" (kẹt): Các rô tuyn, bạc lót, khớp chữ thập của hệ thống lái và hệ thống treo đã bị khô mỡ, rỉ sét, tạo ra lực cản cơ khí quá lớn.
- Dầu trợ lực sai loại hoặc quá bẩn: Dầu đã biến chất, mất khả năng bôi trơn và truyền lực.
Hãy là người thợ chuyên nghiệp: Chỉ tiến hành thay bơm khi đã chắc chắn các bộ phận trên còn tốt, hoặc đã tư vấn cho khách hàng thay thế đồng bộ.
Bước 2: Súc Rửa Sạch Sẽ Toàn Bộ Hệ Thống
Sau khi đã xác định đúng bệnh là do bơm, đây là bước không thể bỏ qua trước khi lắp bơm mới.
- Tại sao phải làm? Bơm cũ khi hỏng sẽ tạo ra các mạt kim loại (cặn bẩn). Các mạt này đang nằm lại trong bình dầu, đường ống và cả trong hộp lái.
- Hậu quả nếu bỏ qua: Nếu bạn chỉ tháo bơm cũ và lắp bơm mới, các mạt kim loại này sẽ ngay lập tức bị hút vào bơm mới trong vài giây khởi động đầu tiên. Chúng sẽ phá hủy các phớt (seals) và các chi tiết chính xác bên trong bơm mới, gây hỏng hóc sớm, giảm áp suất và làm tay lái nặng trở lại.
Bước 3: Lắp Đặt Bơm Mới & Kiểm Tra Độ Kín Tuyệt Đối
Tiến hành lắp đặt bơm mới lên xe. Trong quá trình này, phải đặc biệt chú ý đến các điểm kết nối đường ống dầu.
- Tại sao phải kín? Việc lọt khí (hút khí) vào hệ thống là nguyên nhân hàng đầu gây ra tiếng ồn (tiếng rít, tiếng "e e", vo ve) trong bơm trợ lực.
- Hậu quả nếu bỏ qua: Không khí bị hút vào (thường qua các mối nối lỏng, phớt ống dầu bị hỏng) sẽ tạo thành bọt khí khi bơm hoạt động. Bọt khí này không chỉ gây tiếng kêu khó chịu mà còn làm giảm hiệu suất thủy lực (gây nặng tay lái) và về lâu dài sẽ phá hủy các bộ phận bên trong bơm.
Bước 4: Châm Dầu Mới và Xả Khí (Đuổi E) Đúng Cách
Sau khi lắp đặt hoàn tất, hãy châm dầu trợ lực lái mới, đúng chủng loại mà nhà sản xuất xe yêu cầu. Tuyệt đối không tận dụng dầu cũ.
- Quy trình xả khí: Đây là bước cuối cùng trong khâu kỹ thuật. Khởi động động cơ.
- Mục đích: Việc tăng tốc độ động cơ (đạp ga lớn, tăng vòng tua) sẽ giúp bơm quay nhanh, tạo lưu lượng và áp suất cao hơn để đẩy các túi khí còn sót lại trong toàn bộ hệ thống (đặc biệt là trong các ngóc ngách của hộp lái và đường ống) về lại bình dầu.
- Hậu quả nếu bỏ qua: Nếu không xả khí đúng cách, không khí còn kẹt lại sẽ tiếp tục gây ra tiếng ồn và làm tay lái bị "sượng" (nặng, không ổn định) cho đến khi được loại bỏ hoàn toàn.
Tài xế kiểm tra dầu trợ lực lái
Bước 5: Kiểm Tra Lần Cuối và Vận Hành Thử
Sau khi xả khí, hãy kiểm tra lại mức dầu trong bình (vì dầu sẽ tụt xuống sau khi lấp đầy hệ thống) và châm thêm nếu cần. Kiểm tra lại lần cuối xem có rò rỉ ở bất kỳ mối nối nào không. Cuối cùng, cho xe vận hành thử, đánh lái nhiều lần để đảm bảo hệ thống hoạt động trơn tru.
Kết Luận
Chất lượng của một chiếc bơm trợ lực lái là yếu tố cần, nhưng quy trình lắp đặt chuẩn kỹ thuật mới là yếu tố đủ. Việc tuân thủ nghiêm ngặt 5 bước trên không chỉ đảm bảo hiệu quả 100% cho việc sửa chữa mà còn bảo vệ tuổi thọ của chính phụ tùng bạn vừa thay thế. Hãy là người thợ chuyên nghiệp, chẩn đoán toàn diện và lắp đặt đúng quy trình để mang lại sự an toàn và tin cậy tối đa cho khách hàng.
