Mùa mưa bão đến, việc các bác tài xe tải phải điều khiển phương tiện "bơi" qua những đoạn đường ngập sâu là điều khó tránh khỏi. Nhiều người cho rằng xe tải gầm cao, máy khỏe thì lội nước một chút không sao. Tuy nhiên, có một mối nguy hiểm tiềm tàng có thể âm thầm phá hủy hệ thống truyền động của xe ngay sau những pha lội nước đó: Nước xâm nhập vào Dầu Cầu và Dầu Hộp Số.
Tại sao điều này lại xảy ra ngay cả khi hệ thống có vẻ kín kẽ? Và tại sao việc thay dầu ngay lập tức lại mang tính sống còn? Hãy cùng Phụ Tùng Á Âu phân tích.
Xe tải đang di chuyển qua đoạn đường ngập nước sâu trong mùa mưa.
1. "Sát Thủ Thầm Lặng": Nước Chui Vào Cầu Và Hộp Số Bằng Cách Nào?
Nhiều bác tài nghĩ rằng cầu xe và hộp số là những bộ phận kín hoàn toàn. Thực tế không phải vậy. Để hoạt động bình thường, chúng cần phải "thở".
Vai trò của Van Thông Hơi
Khi xe vận hành, các bánh răng trong cầu và hộp số quay ở tốc độ cao, sinh ra nhiệt lượng rất lớn làm nóng dầu và không khí bên trong. Không khí nóng giãn nở, tạo ra áp suất. Để tránh làm hỏng các phớt chắn dầu, nhà sản xuất thiết kế các van thông hơi (lỗ thở) để giải phóng áp suất này ra ngoài.
Hiệu ứng "Sốc Nhiệt" khi lội nước
Vấn đề xảy ra khi xe đang chạy nóng máy mà đột ngột lao xuống vùng nước ngập sâu (thường là nước lạnh):
- Cụm cầu và hộp số đang nóng gặp nước lạnh sẽ bị giảm nhiệt độ đột ngột.
- Không khí bên trong co lại nhanh chóng, tạo ra áp suất chân không (lực hút).
- Nếu lúc này van thông hơi đang chìm dưới mặt nước, lực hút này sẽ kéo nước bẩn, bùn đất trực tiếp vào bên trong khoang chứa dầu.
Ngoài ra, nếu các phớt chắn dầu ở trục láp hoặc đầu hộp số bị lão hóa, nước cũng có thể rò rỉ qua các vị trí này khi chịu áp lực nước cao.
2. Hậu Quả Khôn Lường Khi Dầu Nhớt Gặp Nước
Dầu cầu và dầu số có chức năng bôi trơn, làm mát và bảo vệ các bánh răng chịu tải cực lớn. Khi nước xâm nhập, nó sẽ phá hủy hoàn toàn các chức năng này:
Mất khả năng bôi trơn (Hiện tượng nhũ hóa)
Dầu và nước không hòa tan. Khi bị khuấy trộn bởi các bánh răng, chúng tạo thành một hỗn hợp sền sệt màu trắng đục hoặc nâu nhạt như "cà phê sữa". Hỗn hợp này mất hoàn toàn khả năng tạo màng dầu bảo vệ bề mặt kim loại, khiến ma sát tăng vọt.
Gây rỉ sét và ăn mòn
Nước ngập đường thường chứa nhiều axit, muối và tạp chí. Khi lọt vào trong, chúng sẽ nhanh chóng gây rỉ sét các vòng bi, trục và bề mặt răng của bộ vi sai.
Phá hủy hộp số và vi sai
Hậu quả cuối cùng là các bánh răng bị mẻ, rỗ mặt; vòng bi bị kẹt, cháy. Chi phí để đại tu hộp số hoặc thay thế bộ vi sai cầu sau là cực kỳ đắt đỏ, chưa kể thời gian xe phải nằm đường.
3. Dấu Hiệu Nhận Biết Và Việc Cần Làm Ngay
Sau khi bắt buộc phải lội qua vùng nước sâu (ngập quá tâm bánh xe), các bác tài cần thực hiện ngay các bước sau:
- Kiểm tra bằng mắt thường: Ngay khi có thể dừng xe an toàn, hãy kiểm tra que thăm dầu hộp số (nếu có) hoặc mở ốc thăm dầu cầu.
- Dấu hiệu dầu hỏng: Nếu thấy dầu trên que thăm/ốc thăm có màu trắng đục, màu cà phê sữa, có bọt khí hoặc mức dầu dâng cao bất thường so với trước đó -> Chắc chắn nước đã lọt vào.
- Hành động ngay lập tức: Đừng cố chạy tiếp. Hãy đưa xe đến garage gần nhất để xả bỏ toàn bộ dầu cũ, súc rửa sạch sẽ và thay thế bằng dầu mới đúng thông số kỹ thuật.
Mẹo nhỏ từ chuyên gia: Trước mùa mưa, hãy kiểm tra lại các van thông hơi trên cầu và hộp số. Đảm bảo chúng không bị tắc nghẽn. Đối với các xe thường xuyên đi off-road hoặc vùng ngập lụt, có thể cân nhắc nối dài ống thông hơi lên vị trí cao hơn trong khoang máy.
So sánh dầu cầu mới và dầu cầu bị nhiễm nước.
Kết Luận
"Phòng bệnh hơn chữa bệnh". Chi phí thay vài lít dầu cầu, dầu số mới không đáng là bao so với việc phải thay cả bộ vi sai hay đại tu hộp số. Hãy hình thành thói quen kiểm tra xe ngay sau khi lội nước để đảm bảo "xế yêu" luôn vận hành bền bỉ và an toàn.
